Çevreciler, büyük deltaların onbinlerce yıl boyunca yüksek tepelerden yağmur, rüzgar gibi etkilerle kopmuş taş parçalarının, yol boyunca ufalanıp kum taneciklerine dönüştüğünü; bir bölümünün denizlere sürüklenirken belki biraz daha irilerin denizle karaların birleştiği yerlerdeki deltaları oluşturduğunu söylüyor. Bu benzetme kullanılarak bir küçük “sorun taneciği”nin nasıl bir sorun deltası (bulamaç) oluşturduğunu açıklanabilir. Ele alınacak sorun taneciği, “kötü yani okunaksız, imlası bozuk yazı”dır. Son derece yaygın haline gelmiş bir beceri yetersizliği. Öğrenilebilir, düzeltilebilir (ama sorun olduğu farkedilebilirse).

(Büyütmek için tıklayınız)

Görüldüğü gibi, basit bir beceri yetmezliği ile (Rüşvet), (düşük hizmet kalitesi) ve (mafyatik oluşumlar) arasında küçük ama sıkı bir bağlantı vardır. 

Her yanlış (yani sorun) kendine hiç benzemeyen sorunlar doğurur. VE hep birlikte bir bulamaç oluştururlar. Bu bulamaç  (sorun stoku) doğurgandır, başa çıkılamaz hale gelmesi sadece zaman meselesidir. Sorunları doğrudan doğruya  (rüşveti, hizmet niteliği düşüklüğünü ya da mafyayı) çözmeye uğraşmak onların daha da çözülemez hale gelmelerini sağlar.

Bulamacı oluşturan kök sorunlar için Bkz. https://bit.ly/3pPzSuX 

Tınaz Titiz