Bu, algoritmaları verilerle besleme sürecidir, böylece algoritmalar zamanla daha rafine ve karmaşık hale gelirler. Bir bilgisayarın, çok sayıda "girdi" ve "çıktıyı" gözden geçirerek, eldeki işin ayrıntıları konusunda eğitim alması gerekmeden "öğrenmesine" olanak tanır. Örneğin iPhone fotoğraf uygulamasını (app) düşünün. Başlangıçta, yüzünüzün neye benzediğinizi bilmez. Ancak, uzun süre boyunca ve çeşitli ortamlarda çekilmiş fotoğrafları kendi yüzünüz olarak etiketlemeye başladığınızda, makine yüzünüzü tanımayı "öğrenir". Ne kadar çok veri ile beslenirse o kadar etkili ve verimli olur.

Algoritma ve makine öğrenimine iyi bir örnek Toutiao (头条) uygulamasıdır. "Haber başlıkları" anlamına gelen bu uygulamanın hedefi her kullanıcının her an kendi haberler ön sayfasını görmesiydi. Toutiao, Twitter, Facebook gibi pek çok platformun aksine kullanıcının arkadaşları, bağlantıları vb. ile ilgilenmiyordu. Kullanıcının bir hesap oluşturmasına, tercihlerini ve beğenilerini belirtmesine, tanımlamasına gerek yoktu. Uygulamayı yükledikten sonra kullanıcılara bazı haberler sunuluyordu. Kullanıcının bunlara gösterdiği tepkiler (okumadan geçmek, kısaca bakıp geçmek, tümüyle okumak, yorum yazmak vb) algoritmanın kullanıcıyı tanıyıp tercihlerini bilmesine yetiyordu.

Ama daha iyisi bu öneri motorunun her kullanımla daha gelişip daha iyi hale gelmesiydi. Daha fazla kullanıcı daha fazla veri demekti, daha fazla veri daha akıllı bir algoritma anlamına geliyordu. Kısacası verimli bir döngü söz konusuydu.

Toutiao piyasaya çıktıktan sadece dört ay sonra günlük 2 milyon kullanıcıya ulaştı. 2017'de 2.5 milyar dolar gelir elde etmiş ve internet tarihinin kısa zamanda en fazla gelir yaratan uygulamalarından biri haline gelmişti.

ByteDance'ın bu uygulaması daha sonra TikTok mucizesinin gerçekleşmesini de sağlayacaktı.

ByteDance 2018'de Tiktok'u ABD'de kullanıma sunduğunda işe Facebook, Instagram, Snap ve diğer sosyal medya uygulamalarında yoğun tanıtımlarla başladı. Sadece 2018'de yaklaşık 1 milyar dolarlık reklam harcaması yaptı. 2019'da reklam harcamalarını biraz daha artırdı, günden yaklaşık 3 milyon dolar harcıyordu.

Ama buna rağmen TikTok yükleyen kullanıcıların sadece yüzde 10 kadarı 30 gün ve üzeri süreyle uygulamayı kullanıyordu. Genel kanı TikTok'un er geç pes edeceğiydi.

Oysa TikTok'un algoritması Amerikalı kullanıcılar için neyin "cool" olduğunu öğrenme sürecindeydi. 2019 ortalarından itibaren ilk TikTok yıldızları ortaya çıkmaya başladı. 2020'de pandemiyle birlikte uygulamanın yıldızı iyice parladı. Bugün ABD'de 100 milyonun üzerinde kullanıcısı olan bir platforma dönüştü. 
 

Cevdet Kadri  Kırımlı'nın
12 Ağustos 2023 tarihli T24.com.tr tarihli gazetedeki yazısından alınmıştır

YAPAY zekâ TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ
https://t24.com.tr/yazarlar/cevdet-kadri-kirimli/mehmet-ali-birand-haber-sunmaya-yeniden-baslar-mi,41101