Kelimelerin anlamı zamanla değişir, ilk anlamları da  bulanıklaşır. Fakat o çekirdek anlam aynı kökten çıkan başka terimlerde, deyimlerde hâlâ yaşamaya devam eder.  Gelişmiş dillerde bu olgunun sayısız örneği vardır. Yunanca manthánein kelimesinin çekirdek anlamı olan "öğrenmek" İngilizce ile Almancada kullanılan polymath (çok + öğrenmiş) kelimesinde yaşıyor. Birçok konuda  geniş bilgisi olan, bilgin anlamına gelir. 

    Bilim dalları yirminci yüzyılda pek çok alt dala bölündü. Daha önce geniş bir dalın kapsama alanına giren konular doğa ve toplum olaylarının çok karmaşık yapıları daha iyi kavrandıkça yeni dallar doğurdu. Oysa  Rönesans ile  yirminci yüzyıl arasında, "Rönesans insanı" diyebileceğimiz, birden çok bilimle uğraşan, çok geniş bir çalışma alanı olan bilim kişileri vardı. Örneğin, Britannica'da olsun, Wikipedia'da olsun, söz gelimi "filozof, matematikçi, hukukçu, dilbilimci, ilahiyatçı, polymath" sıfatlarıyla tanıtılan birçok düşünür bulabilirsiniz. O halde,  polymath  bir kimsenin yalnızca geniş bilgisini takdir etmek için değil, onun uğraş alanını tanımlamak için de kullanılan nesnel anlamlı bir terim. Buna çok yakın bir eski Türkçe kelime var: hezarfen.  Hezar, Farsçadan girmiş Türkçeye, "bin" demek; "fen" de bildiğimiz fen, yani "bilim, sanat". Bire bir anlamıyla "bin fen" demek;  yani Frenkçe kelime gibi, çok şey bilen, çok yetenekli, birçok hüneri olan kimse. Evliya Çelebi'nin tanıttığı Hezarfen Ahmet Çelebi  hayalî bir adamdı herhalde. Ama bu kelimenin bugün unutulmamasını herhalde en çok ona borçluyuz. Çok güzel bir kelime hezarfen. Yeri geldikçe kullansak, kelimenin üstündeki tozu biraz olsun silksek iyi olmaz mı?   

Kaynak: Bülent AKSOY

Kavram Mutfağı, Makaleler

https://www.kavrammutfagi.com/makale/matematik-terimlerinin-kokenleri