Dijital okuryazarlık akıllı telefonlar, tabletler, dizüstü bilgisayarlar ve masaüstü bilgisayarlar gibi ağ cihazları aracılığı ile bilgiyi bulma, anlama, analiz etme, üretme ve paylaşabilme becerilerini ifade eder. Dijital okuryazarlık bilgisayar okur yazarlığı veya dijital becerilerden farklıdır.

Dijital okuryazarlık, bilgisayar okuryazarlığı ve dijital becerilerden farklıdır. Bilgisayar okuryazarlığı, dijital okuryazarlığın ilerisindeydi. Bilgisayar okuryazarlığı, masaüstü bilgisayarlar ve dizüstü bilgisayarlar gibi geleneksel bilgisayarları kullanma bilgi ve becerilerini ifade eder. Bilgisayar okuryazarlık yazılımı, uygulama paketlerini kullanma konusunda pratik becerilere odaklanmaktadır. Dijital beceriler daha çağdaş bir terimdir ve dizüstü bilgisayarlar ve akıllı telefonlar gibi dijital aygıtları kullanmada pratik becerilerle sınırlıdır. (Bkz. https://tr.wikipedia.org/wiki/Dijital_okuryazarl%C4%B1k)

Dijital okuryazarlık düzeyini belirlemek için çeşitli güvenilir ölçekler ve standartlar mevcuttur. İşte bunlardan bazıları:

1. Dijital Okuryazarlık Değerlendirme Ölçeği

Bu ölçek, üniversite öğrencileri ve akademisyenlerin dijital okuryazarlık düzeylerini değerlendirmek için kullanılmıştır. Ölçek, Temel Araç ve Ortam Bilgisi, Farkındalık, Güvenli Katılım, Bağlamsal Kullanım ve Dijital Kimlik Yönetimi olmak üzere beş boyuttan oluşur.

2. Digital Literacy Scale (DLS)

Bu ölçek, Reddy et al. tarafından 2023 yılında geliştirilmiştir ve 21. yüzyılın gerektirdiği dijital becerileri ölçmek için tasarlanmıştır. Türkçeye uyarlanan versiyonu da güvenilir ve geçerli bir araç olarak kabul edilmiştir.

3. DigComp Framework

Avrupa Birliği tarafından geliştirilen DigComp, vatandaşların dijital yetkinliklerini ölçmek için kullanılan bir çerçevedir. Bu framework, farklı ülkelerde dijital okuryazarlık düzeylerini değerlendirmek için kullanılır.

4. ACRL ICT Digital Literacy Standards

Amerikan Kütüphane Birliği’nin bir bölümü olan ACRL, yükseköğretim düzeyinde ICT dijital okuryazarlık becerilerini değerlendirmek için standartlar geliştirmiştir. Bu standartlar, birçok akademik kurum tarafından benimsenmiştir.

Bu ölçekler ve standartlar, dijital okuryazarlık düzeyini güvenilir bir şekilde belirlemek için kullanılabilecek araçlardır. Her biri farklı bağlamlarda ve amaçlarla uygulanabilir. (Bkz. https://archhealthscires.org/Content/files/sayilar/35/AHSR_October_2024-203-209.pdf)