Flynn etkisi, 20. yüzyılda dünyanın birçok yerinde ölçülen hem akıcı hem de kristalize zeka (bkz. dip not) testi puanlarındaki önemli ve uzun süreli artıştır.[1] Zekâ düzeyi (IQ) testleri başlangıçta, sınava girenlerden oluşan bir örnek kitle kullanılarak standartlaştırıldığında, geleneksel olarak, test sonuçlarının ortalaması 100'e ve bunların standart sapması 15 veya 16 IQ puanına ayarlanır. IQ testleri revize edildiğinde, genellikle ilkinden daha yakın zamanda doğan yeni bir test katılımcısı örneği kullanılarak tekrar standartlaştırılır. Yine, ortalama sonuç 100'e ayarlanır. Bununla birlikte, yeni test denekleri eski testleri aldığında, hemen hemen her durumda ortalama puanları 100'ün önemli ölçüde üzerindedir.

Test puanı artışları, testin ilk yıllarından günümüze kadar sürekli ve yaklaşık olarak doğrusal olmuştur. Örneğin, 2009 yılında yayınlanan bir araştırma, İngiliz çocukların Raven's Progressive Matrices testindeki ortalama puanlarının 1942'den 2008'e kadar 14 IQ puanı arttığını buldu.[2] Diğer Batı Avrupa ülkeleri, Japonya ve Güney Kore de dahil olmak üzere, IQ testinin uzun süredir yaygın olarak kullanıldığı diğer birçok ülkede benzer kazanımlar gözlemlendi.[1]

Flynn etkisinin, eğitimin verimliliğindeki artış ve etkilerine ilişkin şüphecilik gibi çok sayıda önerilen açıklaması vardır. Semantik ve epizodik bellek için benzer gelişmeler bildirilmiştir.[3] Bazı araştırmalar, Norveç, Danimarka, Avustralya, İngiltere, Hollanda, İsveç, Finlandiya ve Almanca konuşulan ülkelerde[4] devam eden bir ters Flynn etkisinin (yani IQ puanlarında bir düşüş) olabileceğini öne sürüyor. 1990'larda başlamış olması.[5][6][7][8] Bazı durumlarda, bu bariz geri dönüş, zeka testlerinin bazı kısımlarını geçersiz kılan kültürel değişikliklerden kaynaklanıyor olabilir.[9] Meta-analizler, genel olarak, Flynn etkisinin gelişmiş ülkelerde ya aynı oranda[10] ya da daha yavaş bir hızda devam ettiğini göstermektedir.[11][12]

Test puanı artışları, testin ilk yıllarından günümüze kadar sürekli ve yaklaşık olarak doğrusal olmuştur. Örneğin, 2009 yılında yayınlanan bir araştırma, İngiliz çocukların Raven's Progressive Matrices testindeki ortalama puanlarının 1942'den 2008'e kadar 14 IQ puanı arttığını buldu.[2] Diğer Batı Avrupa ülkeleri, Japonya ve Güney Kore de dahil olmak üzere, IQ testinin uzun süredir yaygın olarak kullanıldığı diğer birçok ülkede benzer kazanımlar gözlemlendi.[1]

Flynn etkisinin, eğitimin verimliliğindeki artış ve etkilerine ilişkin şüphecilik gibi çok sayıda önerilen açıklaması vardır. Semantik ve epizodik bellek için benzer gelişmeler bildirilmiştir.[3] Bazı araştırmalar, Norveç, Danimarka, Avustralya, İngiltere, Hollanda, İsveç, Finlandiya ve Almanca konuşulan ülkelerde[4] devam eden bir ters Flynn etkisinin (yani IQ puanlarında bir düşüş) olabileceğini öne sürüyor. 1990'larda başlamış olması.[5][6][7][8] Bazı durumlarda, bu bariz geri dönüş, zeka testlerinin bazı kısımlarını geçersiz kılan kültürel değişikliklerden kaynaklanıyor olabilir.[9] Meta-analizler, genel olarak, Flynn etkisinin gelişmiş ülkelerde ya aynı oranda[10] ya da daha yavaş bir hızda devam ettiğini göstermektedir.[11][12]

Referanslar:

1)  Baker, David P.; Eslinger, Paul J.; Benavides, Martin; Peters, Ellen; Dieckmann, Nathan F.; Leon, Juan (March 2015). "The cognitive impact of the education revolution: A possible cause of the Flynn Effect on population IQ". Intelligence. 49: 144–58. doi:10.1016/j.intell.2015.01.003. ISSN 0160-2896.

2) ^ Flynn, James R. (March 2009). "Requiem for nutrition as the cause of IQ gains: Raven's gains in Britain 1938–2008". Economics and Human Biology. 7 (1): 18–27. doi:10.1016/j.ehb.2009.01.009. ISSN 1873-6130. PMID 19251490.

3) ^ Jump up to:
a b Rönnlund M, Nilsson LG (September 2009). "Flynn effects on sub-factors of episodic and semantic memory: parallel gains over time and the same set of determining factors". Neuropsychologia. 47 (11): 2174–80. doi:10.1016/j.neuropsychologia.2008.11.007. PMID 19056409. S2CID 15706086.

4) ^ Al-Shahomee; et al. (2018). "An increase of intelligence in Libya from 2008 to 2017". Personality and Individual Differences. 130: 147–149. doi:10.1016/j.paid.2018.04.004. S2CID 149095461.

5) ^ Teasdale, Thomas W; Owen, David R (2005). "A long-term rise and recent decline in intelligence test performance: The Flynn Effect in reverse". Personality and Individual Differences. 39 (4): 837–43. doi:10.1016/j.paid.2005.01.029.

6) ^ Dutton, Edward; Lynn, Richard (2013). "A negative Flynn effect in Finland, 1997–2009". Intelligence. 41 (6): 817–20. doi:10.1016/j.intell.2013.05.008.

7) ^ Pietschnig, Jakob; Gittler, Georg (2015). "A reversal of the Flynn effect for spatial perception in German-speaking countries: Evidence from a cross-temporal IRT-based meta-analysis (1977–2014)". Intelligence. 53: 145–53. doi:10.1016/j.intell.2015.10.004.

8) ^ Jump up to:
a b Bratsberg, Bernt; Rogeberg, Ole (June 6, 2018). "Flynn effect and its reversal are both environmentally caused". Proceedings of the National Academy of Sciences. 115 (26): 6674–78. doi:10.1073/pnas.1718793115. ISSN 0027-8424. PMC 6042097. PMID 29891660.

9) ^ Gonthier, Corentin; Grégoire, Jacques; Besançon, Maud (January 2021). "No negative Flynn effect in France: Why variations of intelligence should not be assessed using tests based on cultural knowledge". Intelligence. 84: 101512. doi:10.1016/j.intell.2020.101512. S2CID 230538271.

10) ^ Trahan, Lisa H.; Stuebing, Karla K.; Fletcher, Jack M.; Hiscock, Merrill (2014). "The Flynn effect: A meta-analysis". Psychological Bulletin. 140 (5): 1332–1360. doi:10.1037/a0037173. PMC 4152423. PMID 24979188.

11) ^ Pietschnig, Jakob; Voracek, Martin (May 2015). "One Century of Global IQ Gains: A Formal Meta-Analysis of the Flynn Effect (1909–2013)". Perspectives on Psychological Science. 10 (3): 282–306. doi:10.1177/1745691615577701. PMID 25987509. S2CID 12604392.

12) ^ Wongupparaj, Peera; Kumari, Veena; Morris, Robin G. (March 2015). "A Cross-Temporal Meta-Analysis of Raven's Progressive Matrices: Age groups and developing versus developed countries". Intelligence. 49: 1–9. doi:10.1016/j.intell.2014.11.008.

Dip not: Akışkan zeka (gf) ve kristalize zeka (gc) kavramları 1963'te psikolog Raymond Cattell tarafından tanıtıldı.[1][2] Cattell'in psikometrik temelli teorisine göre, genel zeka (g), gf ve gc'ye bölünmüştür. Akışkan zeka, yeni akıl yürütme problemlerini çözme yeteneğidir ve anlama, problem çözme ve öğrenme gibi bir dizi önemli beceri ile ilişkilidir.[3] Kristalize zeka ise daha önce öğrenilmiş birincil ilişkisel soyutlamaları uygulayarak ikincil ilişkisel soyutlamaları çıkarsama yeteneğini içerir.[4]

Referanslar:

1) Cattell, R. B. (1963). "Theory of fluid and crystallized intelligence: A critical experiment". Journal of Educational Psychology. 54: 1–22. doi:10.1037/h0046743.

2) ^ Jump up to:
a b Cattell, R. B. (1971). Abilities: Their structure, growth, and action. New York: Houghton Mifflin. ISBN 0-395-04275-5.

3) ^ Unsworth, Nash; Fukuda, Keisuke; Awh, Edward; Vogel, Edward K. (2014). "Working memory and fluid intelligence: Capacity, attention control, and secondary memory retrieval". Cognitive Psychology. 71: 1–26. doi:10.1016/j.cogpsych.2014.01.003. PMC 4484859. PMID 24531497.

4) ^ Cattell, R. B. Intelligence: Its Structure, Growth and Action. Elsevier, 1987.

Yukarıdaki bilgiler https://en.wikipedia.org/wiki/Flynn_effect adresinden alıntılanmıştır.

Ek açıklama: https://bit.ly/3tmsZ4E adresindeki kaynakta, dünyanın çeşitli yörelerindeki IQ artışları Asya'daki artışın en hızlı olduğunu, küresel ölçekli değerlendirmenin de sürekli IQ artışına işaret ettiğini gösteriyor. Bu aynı zamanda kimi faktörler (skeptisizm anlamındaki şüphecilik, kültürel öğeler gibi) nedeniyle yerinde sayan ülkelerin göreli olarak "daha az zeki"ye doğru ilerlediği anlamına da geliyor.