Lütfen aramak istediğiniz kelimeyi yazıp Enter tuşuna basın..

Logo

Kullandığımız dil; bugün ne olduğumuzu, yarın ne olacağımızı belirler..

 MENÜ

KAVRAM

(Genel kabul görmüş anlamı)

ETİMOLOJİ / KÖKEN / KAYNAK

(Etimoloji, köken, kaynak vb bilgiler)

YÜKLENEN ANLAM VE SORUNLAR

(Anlam kayması yoluyla kazandığı anlam ve yol açtığı sorunlar)

Forer etkisi (P. T. Barnum'un gözlemlerinden sonra Barnum Etkisi olarak da adlandırılmıştır) bireylerin, özellikle kendileri için hazırlanmış gibi görünen ama aslında büyük çoğunluktaki insanlara uyacak kadar genel ve belirsiz kişilik betimlemelerine yüksek puan verme eğilimlerini anlatan bir gözlemdir. Bu etki, tarot, grafoloji, falcılık ve kişilik testlerinin bazı türleri gibi yaygın olarak kabul görmüş inanış ve uygulamalar için kısmen açıklama getirmektedir. (Vikipediden alıntıdır. Bkz. https://www.wikiwand.com/tr/Forer_etkisi)

Bunların mantıkta bilinen karşılıkları için:

Forer etkisi (From Wikipedia, the free encyclopedia) Forer etkisi (P. T. Barnum'un gözlemlerinden sonra Barnum Etkisi olarak da adlandırılmıştır) bireylerin, özellikle kendileri için hazırlanmış gibi görünen ama aslında büyük çoğunluktaki insanlara uyacak kadar genel ve belirsiz kişilik betimlemelerine yüksek puan verme eğilimlerini anlatan bir gözlemdir. Bu etki, tarot, grafoloji, falcılık ve kişilik testlerinin bazı türleri gibi yaygın olarak kabul görmüş inanış ve uygulamalara açıklama getirmektedir. Bununla ilgili ve daha genel bir etki ise kişisel onaylamadır. Kişisel onaylama, birbiriyle alakası olmayan ya da tamamıyla rastsal olan iki olay, bir inanış, beklenti ya da hipotez bir ilişkilendirmeye ihtiyaç duyduğundan dolayı, ilişkiliymiş gibi algılanması durumudur

 (mantıktaki karşılığı: ignaratio elenchi / öncüllerle ilgisi olmayan sonuç çıkarma. Örnek en çok cami İstanbul’da var en çok suç İstanbul’da; non sequitur/sonuç ve öncül doğru olsa bile birbirini izlemez. Örnek kızlar mini etek giyiyor bu da ahlakın bozulmasına sebep oluyor; non causa pro causa / bir olayın sebebi olarak başka bir olay gösterilir. Örnek dolunay; post hoc ergo propter hoc/bundan sonra o halde bunun sonucu. Örnek kara kedinin geçişinin uğursuz sayılması) Bundan dolayı insanlar, kendi kişiliklerini algılayışlarıyla, burçlarının gösterdikleri arasında ilişki kurmaya yatkındırlar. Daha geniş bilgi için bkz Ural, Ş., (2017), Temel Mantık, Çantay Kitapevi

Ayrıca Bkz. https://en.wikipedia.org/wiki/Barnum_effect

 

Yorumlar

Yorumlar