Soru: Groupthink ne demek? 

Türkçede genellikle grup düşüncesi veya grup-düşünme olarak adlandırılır. Bu kavram, bir grup içinde uyum ve fikir birliği arzusunun, bireylerin eleştirel düşünceyi bırakmasına, yaratıcı ve farklı fikirleri dile getirmekten kaçınmasına yol açtığı psikolojik bir olgudur. Grup üyeleri, çoğunluğun fikrine karşı çıkmaktan veya gruptan dışlanmaktan çekindikleri için, alternatif ve muhalif görüşleri ifade etmezler; bu da genellikle yanlış ya da eksik kararların alınmasına neden olur.

Özetle, groupthink; bir grubun, uyum ve birliktelik uğruna farklı ve işe yarar düşünceleri istemeden engellemesi, eleştirel düşüncenin azalması ve hatalı kararların ortaya çıkması anlamına gelir.

Soru: George Orwell ve Grup Düşüncesi (Groupthink) İlişkisi

George Orwell, özellikle 1984 adlı romanında, grup düşüncesi (groupthink) kavramının temelini oluşturan bir toplumsal psikolojiyi ve bunun tehlikelerini çarpıcı şekilde işler. Grup düşüncesi, bireylerin eleştirel ve bağımsız düşünme yetilerini kaybederek, grubun genel kanaatine sorgusuzca uyum sağlaması anlamına gelir. Orwell’in eserlerinde bu olgu, totaliter rejimlerin toplumu nasıl şekillendirdiğini ve bireyselliği nasıl bastırdığını göstermek için kullanılır.

Grup Düşüncesi ve Orwell’in 1984 Romanı

• Terim kökeni: “Groupthink” terimi, doğrudan Orwell tarafından icat edilmiştir. 1984 romanında geçen “doublethink” (çifte düşünce), “newspeak” (yeni konuş) gibi kavramlarla birlikte, grup düşüncesi de Orwell’in distopik dünyasında önemli bir yer tutar. Grup düşüncesi, bireylerin kendi fikirlerinden vazgeçip, grubun veya otoritenin dayattığı görüşlere uyum sağlamasını ifade eder.

• Uyum ve baskı: 1984’te Parti, bireyleri sürekli gözetim altında tutar, farklı düşünceleri cezalandırır ve toplumsal uyumu zorunlu kılar. Herkesin aynı şekilde düşünmesi, konuşması ve davranması beklenir. Kendi başına düşünmek (“crimethink”) suç sayılır, bu da grup düşüncesinin uç bir örneğidir.

• Duygusal manipülasyon: “İki Dakika Nefret” (Two Minutes Hate) gibi kolektif etkinliklerde, bireyler toplu halde aynı duyguları yaşar ve gösterir. Burada, bir kişinin tepkisi tüm gruba yayılır; bireysel şüpheler veya farklılıklar bastırılır. Bu, grup düşüncesinin psikolojik boyutunu gözler önüne serer.

• Bireyselliğin yok edilmesi: Romanın ana karakteri Winston Smith’in yaşadığı içsel çatışma, grup düşüncesine karşı bireysel direnişi temsil eder. Ancak sistemin baskısı, sonunda onun da teslim olmasına yol açar. Bu, grup düşüncesinin bireyselliği nasıl yok ettiğinin trajik bir örneğidir.

Orwell’in Uyarısı

Orwell, grup düşüncesinin yalnızca totaliter rejimlerde değil, her türlü toplumsal yapıda tehlikeli olabileceği konusunda uyarır. Uyum baskısı, eleştirel düşüncenin ve özgür iradenin yok olmasına yol açabilir. Bu nedenle, Orwell’in eserleri, grup düşüncesinin doğurabileceği sonuçlara karşı toplumsal bir uyarı niteliği taşır.

Özetle:

George Orwell, grup düşüncesi kavramını hem kelime olarak hem de toplumsal bir tehdit olarak edebiyata kazandırmış, özellikle 1984 romanında bu olgunun birey ve toplum üzerindeki yıkıcı etkilerini gözler önüne sermiştir. Grup düşüncesi, Orwell’in dünyasında, özgür düşüncenin ve bireyselliğin en büyük düşmanıdır.

Soru: Grupla Düşünme kavramından farkı nedir?

Benzer kelimelerle ifade edilen, ama tam aksi anlama gelen bir diğer kavram var. O da, “farklı düşüncelere, kültürlere ait ve -aynı fikirde olmak gibi kesinlikle bir eğilimi olmayan- kişilerin bir soruna çözüm aramalarına yönelik “grupla düşünme”dir. Bunlar nasıl ayırt edilecek?

Benzer terimlerle ifade edilseler de, groupthink (grup düşüncesi) ile “grupla düşünme” veya "grupla problem çözme" kavramları birbirinin tam zıttı anlamlara gelir. İşte bu iki kavramı ayırt etmenin yolları:

1. Grup Düşüncesi (Groupthink)

• Tanım: Grup üyelerinin uyum ve fikir birliği arzusuyla eleştirel düşünceyi bırakıp, çoğunluğun görüşüne sorgusuzca uymasıdır.

• Temel Özellikler:

• Farklı görüşler bastırılır veya dışlanır.

• Eleştirel düşünce ve yaratıcılık azalır.

• Grup üyeleri, karşıt fikir belirtmekten çekinir.

• Sonuçta, yanlış veya eksik kararlar alınabilir.

• Tipik Ortam: Yüksek uyum ve homojenlik olan, çatışmadan kaçınılan gruplar.

2. Grupla Problem Çözme (Group Problem Solving)

• Tanım: Farklı düşünce, kültür ve bakış açılarına sahip bireylerin bir araya gelerek, açık iletişim ve iş birliğiyle bir soruna çözüm aramasıdır.

• Temel Özellikler:

• Farklı görüşler teşvik edilir ve değerlendirilir.

• Eleştirel düşünce ve yaratıcılık öne çıkar.

• Herkes katkı sunar, katılım ve çeşitlilik esastır.

• Amaç, en iyi ve yenilikçi çözümü bulmaktır.

• Tipik Ortam: Çeşitli fikirlerin özgürce paylaşıldığı, kapsayıcı ve demokratik gruplar.

Ayırt Etmenin Pratik Yolları

• Fikirler tartışılıyor mu, yoksa herkes aynı fikre mi katılıyor?

• Tartışma ve farklı görüşler varsa: Grupla problem çözme.

• Herkes sessizce uyuyorsa: Groupthink.

• Farklı kültür ve geçmişlerden insanlar katkı sunuyor mu?

• Evetse: Grupla problem çözme.

• Hayırsa, grup homojense: Groupthink riski yüksek.

• Lider veya grup, karşıt görüşleri teşvik ediyor mu?

• Evet: Grupla problem çözme.

• Hayır, karşıt görüşler bastırılıyorsa: Groupthink.

Grup çalışmasında asıl fark, çeşitliliğin ve eleştirel düşüncenin teşvik edilip edilmemesinde yatar. Bir grupta farklı görüşler özgürce ifade ediliyorsa, bu “grupla düşünmek”tir ve yaratıcı çözümler üretir. Ancak uyum baskısı ve eleştirel düşüncenin bastırılması varsa, bu groupthink’dir ve genellikle hatalı kararlarla sonuçlanır.

Ref: https://www.perplexity.ai/search/2cd7bf79-9da5-4999-a013-91f0e8fa3863

 https://www.wikiwand.com/en/Groupthink 

Tarihçe ;

Kavram ilk olarak William H. Whyte Jr. tarafından G.Orwell’in 1984 romanından alınarak Fortune dergisinde kullanılmış (1952) ise de “Grup Düşünce” kuramı araştırmalarının öncüsü Prof. Irving Janis’tir .(https://www.wikiwand.com/en/Irving_Janis )

Prof. Janis ‘in G.Orwell’in kitabındaki “Double Thinking” (https://www.wikiwand.com/en/Doublethink  teriminden esinlenerek ilk tanımı şöyle olmuştur;

“… bireyin uyuşma/fikir birliği ortamının çok baskın olduğu , birbirine bağlılığı yüksek gruplarda farklı eylem seçeneklerinin gözardı edildiği düşünme tarzı ..”

Belirtileri ;

“Grup düşünme” nin sınanması için Irvig Janis 3 türde 8 belirti tanımlamıştır;

Tür 1. Grubun gücünün ve ahlakının aşırı yüksek algılanması  ;

1. Aşırı iyimserlik yaratan ve risk almayı cesaretlendiren “zarar görmezlik/ sağlamlık” yanılsaması,
2. Grubun ahlaki üstünlüğüne olan aşırı inancın üyelerin eylemlerin )olumsuz) sonuçlarını ihmal etmedne neden olması,

Tür 2.  Dar /kapalı görüşlülük ;

1. Grubun varsayımlarına karşı çıkanların mantığını anlamakla beraber onlarla aynı fikirde olmama,
2. Gruba karşıtların zayıf, kötü, önyargılı, kindar/küstah, aciz, ya da aptal olarak etiketlemek, tek tipleştirmek.

Tür 3. Uyum ve tekdüzelik yönünde baskılar ;

1. Belirginleşmiş grup oydaşmasından farklı fikirlere oto sansür uygulanması,
2. Üyeler arasında oybirliği olduğu yanılsaması, (sessizlik onaylama olarak görülür)
3. Grubu sorgulayan üyeye sadakatsizlik kavramı çerçevesinde  doğrudan uyum baskısı uygulanması,
4. Akıl muhafızları (daraltıcılar) – kendisini gönüllü olarak grubu aykırı, karşıt bilgilerden korumakla görevlendiren grup üyeleri.

Not ; Acar Baltaş https://www.baltasgrubu.com/secilmis-yazilar/suruye-uymak.html

          Sekmesinde yakın bir kavram olan “Sürüye Uymak” konusunu açıklamaktadır.

----------------------------

Grup düsünme yerine "Takımla Düşünme" ;

Birlikte karar verirken grup düşünmesinin yol açacağı hatalı kararları önlemek için öneriler ;

• Farklı bakış acıları ve fikirleri cesaretlendir,
• Endişe ve karşıt fikirleri açıkça ifade edilmesini sağla,
• Takım olarak kısıt ve tehditleri farkına var,
• Her üyenin özel olduğunun farkına  var,
• Ortak şüpheleri tartış.

----------------------------

Düşünceler / Yorumlar ;

• BAA olarak grup düşünme tuzaklarından korunmak için farklı, yaratıcı fikirlerin ortaya çıkmasının yöntemlerini uyguluyor, “ortak akıl” gibi uyum için asgarilerde uzlaşmayı istemiyoruz.
• Biat kültürü yerine eleştirel düşünce ve doğrulama okuryazarlığını öne çıkarıyoruz.
• Sorun çözme kaabiliyeti ve kapasitesi açısından takım olarak karar vermenin grup düşünmenin sakıncılarını gidereceğini görüyoruz