Bir kaynak ve bir yorum: Prof. Kemal Gözler, Hukukun Temel Kavramları, Ekin Yayınevi, 2024, Sah. 136 DeepSeek’ten: **Hukuk Güvenliği (Legal Security)**, hukuk devletinin temel ilkelerinden biridir ve bireylerin devletle olan ilişkilerinde hukuki belirlilik, öngörülebilirlik ve adil yönetim esaslarına dayanır. Bu kavram, bireylerin haklarının ve yükümlülüklerinin net, tutarlı ve keyfi uygulamalardan korunmuş olmasını ifade eder. ### **Hukuk Güvenliğinin Temel Unsurları:** 1. **Normların Belirliliği (Kesinliği):** - Yasaların açık, anlaşılır ve öngörülebilir olması gerekir. Bireyler, davranışlarının hukuki sonuçlarını önceden kestirebilmelidir. - Örneğin, ceza hukukunda "suçta ve cezada kanunilik ilkesi" (nullum crimen sine lege) bu güvenliği sağlar. 2. **Kazanılmış Hakların Korunması:** - Bireylerin mevzuata uygun olarak elde ettiği haklar, geriye dönük düzenlemelerle ihlal edilemez. - Anayasa’nın 2. maddesinde belirtilen "hukuk devleti" ilkesi, bu korumayı güvence altına alır. 3. **İdarenin Tutarlılığı ve Güven İlkesi:** - İdare (devlet), bireylerin hukuka olan güvenini sarsacak tutarsız veya ani değişiklikler yapmamalıdır. - Örneğin, bir yönetmelikle verilen bir iznin sonradan haksız şekilde iptali hukuk güvenliğini zedeler. 4. **Yargısal Güvenlik:** - Mahkemelerin bağımsız ve tarafsız kararları, hukuk güvenliğinin temel dayanağıdır. - AİHM içtihatlarında, "makul sürede yargılanma hakkı" da bu kapsamda değerlendirilir. 5. **Keyfiliğin Önlenmesi:** - Devletin yetkilerini ölçüsüz veya ayrımcı şekilde kullanmaması esastır. Anayasa’nın 125. maddesi, idarenin her türlü eyleminin yargı denetimine açık olmasını öngörür. ### **Anayasal ve Uluslararası Dayanaklar:** - **Türk Anayasası (Md. 2, 10, 38):** Hukuk devleti, eşitlik ve kanun önünde güvence ilkeleriyle doğrudan bağlantılıdır. - **Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS Md. 7):** Suç ve cezaların yasayla belirlenmesini şart koşar. - **AİHM Kararları:** Özellikle "**legal certainty**" (hukuki kesinlik) vurgusu yapılarak devletlerin normları netleştirmesi istenir. ### **Pratik Örnekler:** - **Vergi Hukuku:** Geriye dönük vergi düzenlemesi yapılamaz (Anayasa Md. 73). - **İdari İşlemler:** Bir belediyenin, yıllardır verdiği ruhsatı ani bir kararla iptal etmesi hukuk güvenliğini ihlal edebilir. ### **Sonuç:** Hukuk güvenliği, bireylerin devlete ve hukuk sistemine duyduğu güvenin temelidir. Hem bireysel hakların korunmasını hem de toplumsal istikrarı sağlayan vazgeçilmez bir ilkedir. Türk hukuk sisteminde Anayasa Mahkemesi ve Danıştay, bu ilkenin denetçisi konumundadır.