HOŞ GELDİN!
Seni yeniden aramızda gördüğümüz için mutluyuz..
Seni aramızda görmekten mutluluk duyarız!
Lütfen aramak istediğiniz kelimeyi yazıp Enter tuşuna basın..
Kullandığımız dil; bugün ne olduğumuzu, yarın ne olacağımızı belirler..
GİRİŞ
KAYIT
Anasayfa Kavram Mutfağı Katil İfade (Killer Phrase, Thought Terminating Cliché)
Kavram Ara
KAVRAM
(Genel kabul görmüş anlamı)
ETİMOLOJİ / KÖKEN / KAYNAK
(Etimoloji, köken, kaynak vb bilgiler)
YÜKLENEN ANLAM VE SORUNLAR
(Anlam kayması yoluyla kazandığı anlam ve yol açtığı sorunlar)
Wikipedia tanımı: Bir düşünceyi sonlandıran klişe (aynı zamanda bir anlam durağı, düşünce durduran, tampon yazısı mantığı veya klişe düşünce olarak da bilinir) sıklıkla halk bilgeliği olarak geçen, yüklü dilin bir biçimi, bir tartışmayı sonlandırmak ve bilişsel tutarsızlığı bastırmak için tasarlanmıştır. Fonksiyonu bir tartışmanın daha ileri gitmesini durdurmaktır, klişe yerine bir nokta ile tartışmayı sonlandırmak. Bazı klişeler doğası gereği sonlandırıcı değildir; yalnızca itirazı kasıtlı olarak reddetmek veya yanlış mantığı haklı çıkarmak için kullanıldığında öyle olurlar.
Terim, Robert Jay Lifton'ın 1961 tarihli Thought Reform and the Psychology of Totalism (Düşünce Reformu ve Totalizmin Psikolojisi) adlı kitabında popüler hale gelmiş, klişenin kullanımını ve "dili yükleme"yi "düşüncesiz dil" olarak adlandırmıştır.
(Düşünce sonlandıran klişeler), karmaşık konuları basitleştirmeye ve tartışmayı kapatmaya yarayan, zihinsel kısayol sayılabilecek ifadelerdir. Eleştirel düşünmeyi engelledikleri için dikkatli olunması gereken ifadelerdendir. İşte çeşitli alanlarda sıkça karşılaşılan bazı düşünce sonlandıran klişe örnekleri:
Siyaset:
"Onlar da aynı şeyi yapıyor." / "Ne fark eder, zaten oy kullanmayacağım." / "Hepsi kandırıcı, kimseye güven olmaz." / "Sadece ülkeyi düşün, tartışmayı bırak." /"Bu sadece siyasi oyun."
Kişisel Gelişim:
"Sadece pozitif düşün, her şey yoluna girecek." / "Kendine inan, başarabilirsin!" / "Mutluluk bir seçimdir." / "Geçmişi unut, geleceğe bak." / "Eğer istediğin kadar çabalamazsan, başaramazsın."
Sosyal İlişkiler:
"Erkekler böyledir işte." / "Kızlar hep drama yaratır." / "Bu kadar hassas olmamalısın." / "Sen çok düşünüyorsun, rahat bırak." / "Herkes hata yapar, unut gitsin."
Bilim ve Teknoloji:
"Böyle şeyler imkansız, bilim bunu kanıtlıyor." / "Bu sadece komplo teorisi, inanma." / "Teknoloji her şeyi çözer, endişelenme." / "Zaten anlamazsın, teknik bir konu." / "Eski yöntemler her zaman daha iyidir."
Genel Klişeler:
"Hayat adil değildir." / "Ne yapsan boş, kader önceden yazılmış." / "Zaman her şeyin ilacıdır." / "Para mutluluk getirmez." / "Ağlama, güçlü ol."
Bu örnekler, düşünce sonlandıran klişelerin farklı alanlarda nasıl kullanıldığını göstermektedir. Bu klişeler genellikle basit cevaplar vermeleri ve tartışmayı kapatmaları nedeniyle cazip olsalar da, aslında karmaşık meseleleri görmezden gelmeye ve eleştirel düşünmeyi engellemeye yol açabilirler. Bu nedenle, onlara karşı dikkatli olmak ve her zaman eleştirel bir tavırla sorgulamak önemlidir. (https://www.wikiwand.com/en/Thought-terminating_clich%C3%A9)
Türkçede katil (kaatil) ve olumsuz anlam yüklü olarak kullanılan bu kelime, örneğin İngilizce dilinde kullanım yerine göre bu, bazen de tam aksi anlamda kullanılıyor. Örneğin, (killer application) deyimindeki (killer) bu defa şu anlamla yüklü: “Bir öldürücü uygulama (genellikle killer apps olarak kısaltılır), ana bilgisayar donanımı, video oyun konsolu, yazılım platformu veya işletim sistemi gibi daha büyük bir teknolojinin temel değerini kanıtlayacak kadar gerekli veya arzu edilen herhangi bir yazılımdır. Tüketiciler, muhtemelen ana platformun satışını önemli ölçüde artırarak, o uygulamaya erişmek için ana platformu satın alırlardı. Örneğin, kişisel bilgisayarların (PC'lerin) yaygın olarak benimsenmesi, Microsoft Office ve Windows gibi killer apps'lerin piyasaya sürülmesine bağlıydı. Aynı şekilde, İnternet'in yaygın olarak benimsenmesi, e-posta, web tarayıcıları ve arama motorları gibi killer apps'lerin piyasaya sürülmesine bağlıydı.”
Türkçede yaygın olarak kullanılmayan (katil ifade veya katil cümle) deyimi, aslında Düşünce Sonlandıran Klişe anlamına daha yakındır; ve kavram olarak adı koyulmamış olsa da gündelik kullanımda (yüklü ifadeler) yoluyla son derece sık kullanılmaktadır. Kimi örnekler: (Yüklü Dil destekli Katil İfade) / (Doğrudan söylen(e)meyen anlamı)
- Bu öneriniz son derece yerinde, keşke yapılabilse / Öneri gerçekleşemez
- Bu aşırı idealist görüşleriniz çok değerli / Görüşleriniz çok safiyane
- Gözetimsiz sınav iyi de ana okulundan itibaren olmalı / Bu öneri uygulanabilir değil
- Tüm toplumun silkinip kendine gelmesi şartıyla / Olmaz dememek için ileri sürülen olmayacak dua
- Bunları bizi yönetenlere söylemek lazım / Aksi halde bana da iş çıkar
- Depreme karşı önlem “deprem dirençli kentler”dir / Kısa vade için yapacak bir şey yoktur
- Eğitim şart! / Rahatımı bozma