Lütfen aramak istediğiniz kelimeyi yazıp Enter tuşuna basın..

Logo

Kullandığımız dil; bugün ne olduğumuzu, yarın ne olacağımızı belirler..

 MENÜ

KAVRAM

(Genel kabul görmüş anlamı)

ETİMOLOJİ / KÖKEN / KAYNAK

(Etimoloji, köken, kaynak vb bilgiler)

YÜKLENEN ANLAM VE SORUNLAR

(Anlam kayması yoluyla kazandığı anlam ve yol açtığı sorunlar)

"Kavramlar, zihinde oluşan, konuşma ya da düşüncede ortaya çıkan soyut düşünceler olarak tanımlanır. Düşüncelerin ve inançların temel yapı taşları olarak  anlaşılmaktadırlar. Bilişin tüm yönlerinde önemli bir rol oynarlar" (Wikipedi'dan alıntıdır)

"Kavram, zihin dünyasının bir nesnesidir. Dikkatimizi çevremizdeki nesneler üzerinde odaklayabiliriz. Bir fincanı alır, içindekini içebiliriz. Bir masa çevresinde yürüyebilir, bir iskemleye toslayabiliriz. Karasabanı traktöre bağlayıp yararlı bir işte kullanabiliriz. Bütün bu somut nesneler zihin dünyasında  bazı kavramlarla tanımlanır. Kavram sadece somut nesnenin varlığını kabul etmekle kalmaz, aynı zamanda onun kullanımına ve genelde onun çağrıştırdığı bir takım çağırışımlara ilişkin özellikleri de içerir. Kavram başkasına aktarılırken, bir bütün oluşturan bu paketin,  kullanılan bir kod sözcüğü veya ismi vardır. Kavramlar hem kişiseldir hem evrensel; tıpkı yüzlerimizin hem kişisel olduğu, hem de yüz olarak tanınmasını sağlayan evrensel özellikler taşıdığı gibi. Bu durumda bir kişideki traktör kavramı, kısmen kişisel, kısmen de evrensel olacaktır.

Pekiyi, dış dünyada somut dikkat odakları halinde var olmayan nesneler ne olacak? Hükümet, adalet, kâr, enflasyon, ego vb için durum nedir? Belli bir tipik duruma veya bir dinamik olaya sürekli gönderme söz konusudur. Algılama odağı olan kavram ilkin ortaya çıkmakta, derken, durumu, onun için uygun bir sözcük devralmaktadır: böylece kavram söz konusu isme bağlı kalmaktadır. Henüz anlamlı tek bir isme bağlanmamış bir sürü kavram vardır: örneğin, “bir-şeye-bakış-tarzımız “ sözcüğünü, ‘algılama’ kavramı tam olarak karşılamaz. Kavramlarda veya bir sorunu ele alış tarzında yeralan değişikliklerin söz konusu olduğu kavramı tanımlamak için  ‘yanlamasına düşünme’ deyimini icat ettim. ‘Yanıma kâr kalır’ düşüncesiyle hareket eden kişi için yeni bir kavrama ihtiyacımız var, fırsatçı, bencil ya da sömürücü gibi sözcükler durumu tam anlatmakta yaya kalmaktadır.

Kavramlar, her birini başlıbaşına birer varlık gibi ele alabilmek üzere çevresini hayalî bir kırmızı çemberle çevirdiğimiz dış dünyanın ya da düşüncemizin iç dünyasının tanınabilen parçalarıdır. Dilersek eğer, sonsuz sayıda kavram üretebiliriz. Çok susamış bir kimsenin içmek üzere ağzına götürdüğü sudan ilk yudumu alışını anlatan belirli bir kavram üretebiliriz. Bu durumu, yoksunluk ya da zevk sözcükleriyle anlatırsak eğer, söz konusu durumun içerdiği her şeyi, susamışlığın giderilme hızının verdiği o duyguyu bütünüyle anlatmış olmayız.

Öte yandan, kaybolup giden kavramlar için de bir mezarlığımız olması gerekir." (Word Power, Edward De Bono kitabından alıntıdır)

Yorumlar

Türkçe’de (eski) : mefhum (Arapça sıfat) > fehm olunmuş, anlaşılmış, sözden çıkarılan mana

Türkçe’de (yeni) : kavram

Yabancı Dilde : concept (İng.)

Yorumlar

Kavram / Konsept / Kavraşım; "Kavraşım" sözcüğünün kullanım zorunluğu, konsept karşılığı olarak genelde kullanılan “kavram”sözcüğünün doğru bulunmayışından kaynaklanıyor.
Konsept, con+cept Latince kökenli olup; birlikte almak , birlikte kavramak anlamındadır ve bu “birliktelik” vurgusu esas korunması gereken sıfattır. Bireysel olarak değil, toplu olarak kavranan anlamındaki konsept yerine “kavraşım” gibi bir sözcük önerilmektedir.
Bununla beraber okumayı güçleştirmemek için de yer yer kavram ve kavraşım sözcükleri birbirinin yerlerine kullanılmaktadır. (Tınaz Titiz'den alıntıdır)