Pek çok dilde olduğu gibi Türkçede de kullanılan melankoli  teriminin kaynağı Eski Yunanca melankholia. Bu dilden geç dönem Latincesine geçince yazımı melancholia olmuş. Melano kara, siyah, kholia da safra, yani safra kesesinin salgıladığı safra demek. Terimin tarihi çok eski. Orta Çağ tıbbına göre, kara safra insan vücudunun salgıladığı dört sıvıdan biri. Bu dört sıvı unsur şunlar: kan, balgam, sarı safra, sevdâ (yani kara safra). Eski tıpta  insan sağlığı bu dört unsurun dengeli olmasına bağlanıyordu. Bunlardan herhangi birinin normal sayılan seviyenin üstüne  çıkmasıyla sağlığın bozulacağına; safranın fazlasının da insanın beden ve zihin sağlığını bozup çöküntüye, depresyona yol açacağına inanılıyordu. 

   Melankoliyi günlük  dilde hüzünlü bir ruh hali anlamında kullanırız. Psikolojide ise, bire bir anlamıyla kara sevdâ demek. Melancholy İngilizcede ondordüncü yüzyıldan önce aşkın, özellikle umutsuz aşkın yol açtığı "ıstırap, gam kasvet" anlamında kullanılmış. Onsekizinci yüzyılda tıptaki anlamı hafızalardan silinir gibi olmuş, uzun zaman süren, huy haline gelmiş kasvetli ruh hali" anlamında kullanılmaya başlamış. Mâlihulyâ, Yunanca melankholia teriminin seslerine benzetilerek aynı terimi Arapça birimlerle karşılamak için ortaya sürülen tamamıyla uydurma  bir kelime. Burada olduğu gibi, bir ses benzerliği kurulmasıyla ortaya  çıkan yakıştırmalara uzmanlar "halk etimolojisi" (folk etymology) diyor.      

 Melankoli terimi bugün modern psikiyatride kullanılıyor. Kişiyi derin bir karamsarlığa sürükleyen, insanın kendini hor görmesine yol açan, intihar duygusunu körükleyen ağır bir depresyon nöbetine "melankoli nöbeti" deniyor.

Kaynak: Bülent AKSOY

Kavram Mutfağı, Makaleler

https://www.kavrammutfagi.com/makale/melankoli