Ramazan, İslâm’dan önce Arap yarımadasında kullanılan takvime göre temmuz ve ağustos aylarına karşılık gelen bir ay idi. Anlamı kuru sıcak olup İslam takvimine göre de 9. aydır.

Ramazan mı, ramadan mı?
Ramazan ayının adı Arapça رمضان şeklinde yazılır. Arapça dat harfi hem (d) hem (z) harfine benzediği için iki türlü telaffuz edilmektedir. Araplar ramazan olarak söylediklerinden aynı dinsel kültürü benimsemiş olan Türkçe söyleyişte de fonetik benzeşim öne çıkmış ve ramazan şeklindeki telaffuz yerleşmiştir. Türkçe dışında Fransızca, Almanca, İngilizce ve İtalyanca gibi Batı dillerinde ise ramadan olarak yazılmakta ve ramadan olarak (prononciation) telaffuz edilmektedir.

Osmanlı döneminde ramazan ayı, oruç ayı için bir de mâh-rûze ve mâh-siyâm tamlamalarının kullanıldığını söyleyebiliriz. ( 2023 Ferit Develioğlu Osmanlıca Türkçe Ansiklopedik Lûgat s. 649)

Bizde TDK ve Dil Derneği "Ramazan" şeklinde bir yazımı öngörmektedir. Bu benimsediğimiz genel yazım kuralının bir sonucudur. Türkçede Latin alfabesini kullanan dillerde kural olarak o dildeki yazım şekli, Latin alfabesi dışındaki alfabeleri kullanan diller için de okunuş şekli benimsenmiştir. Örneğin Ramadan yerine ramazan, hadrad yerine hazret, Санкт-Петербург yerine Petersburg, Чайковский yerine Çaykovskiy gibi. Ama bunların kesin bir kuralı da bulunmamaktadır. Friedrich Wilhelm Nietzsche yazana kadar canımız çıkar da Niçe diye okur kurtuluruz. Fransızlar Napoleon veya Marseille (Marsey) diye yazsın söylesin biz onlara Napolyon, Marsilya der işi bitiririz. Hele o Dvorak var ya yabancı birisi bunu nasıl Dvorjak diye okur şaşar kalırım. Jean-Paul Charles Aymard Sartre’a gelince Charles Aymard’ını atar kalanını hiç yanlış yapmadan yazar ve okuruz. Coca Cola yazar koka kola diye duraksamadan okuruz.

Konumuza dönersek; kim ne derse desin bizler ramazan yazar, ramazan okuruz. Benim burada üzerinde durduğum şey ramadan sözcüğünü görüp, duyup acaba şamdan mı demek istiyorlar diye düşünmüş olanlara şaka ile karışık küçük bir uyarıdan ibarettir.
Kaynak: Ali Can Polat

Kavram Mutfağı, Makaleler

https://www.kavrammutfagi.com/makale/ramadan--ramazan---kandil-ve-mahyalar--sehr-i-ramazan

Ramazan sözcüğüne / رمضان / yanma, sıcak olma/oruç ayı, en saygın ay ve değerli kabul edilen ay anlamları yüklenmiştir. Ramazan-ı şerif  (kutsal-mübarek-şerefli) olarak da söylenir.
Ramaḍān sözcüğüne etimolojik açıdan baktığımızda رمضان rmḍ mastarından türetildiğini görüyoruz. Anlamı: Ramad kuru sıcaktır.