Tevriye, anlamla ilgili edebî sanatlardan biri. Sesteş bir kelimenin bir dizede, beyitte, dörtlükte iki gerçek anlama gelecek biçimde kullanılmasına ve bir sözcüğün yakın anlamını söyleyip uzak anlamını kastetmeye tevriye sanatı denir. Örtmek, meramı gizlemek demektir. Bazı kaynaklarda tevriye ve iham sanatları eş anlamlı kabul edilirler. Fakat ihamda, ikiden fazla anlamı olan kelimenin bir mısra veya beyitte bütün anlamları kasdedilirken, tevriyede yakın anlamı verilerek uzak anlamı kastedilir.

Günlük hayatta atışma, karşılıklı söz düellosu yürütme, ayırma, alay etme, kutuplaştırma amacıyla da "Tevriyeli" sözler sarf edlmektedir.

Tevriye sanatının en ünlü örneği,  Şair Nef'i'nin Osmanlı asilzadelerinden Tahir Efendi'ye verdiği cevaptır.

Tahir Efendi, Şair Nef'i için zaman zaman "kelp" yakıştırmasını kullanır. Bunu duyan Nef'i

Tahir Efendi bana kelp demiş
İltifatı bu sözde zahirdir,
Maliki mezhebim benim zira,
İtikadımca kelp tahirdir.

Son dizede Tahir - Temiz  manasında kullanılmıştır. Aynı zamanda da Tahir Efendi'nin aslında kelp (köpek) olduğunu söylemiştir.

Günlük hayatta atışma, karşılıklı söz düellosu yürütme, ayırma, alay etme, kutuplaştırma amacıyla da "Tevriyeli" sözler sarf edlmektedir.

Tevriye sanatının en ünlü örneği,  Şair Nef'i'nin Osmanlı asilzadelerinden Tahir Efendi'ye verdiği cevaptır.

Tahir Efendi, Şair Nef'i için zaman zaman "kelp" yakıştırmasını kullanır. Bunu duyan Nef'i

Tahir Efendi bana kelp demiş
İltifatı bu sözde zahirdir,
Maliki mezhebim benim zira,
İtikadımca kelp tahirdir.

Son dizede Tahir - Temiz  manasında kullanılmıştır. Aynı zamanda da Tahir Efendi'nin aslında kelp (köpek) olduğunu söylemiştir.

(Aynur ÖZDAL)