"Ütopya" kelimesinin anlamını bilmeyen yoktur. Ama bu kelime nasıl türetilmiş, bunu herkes bilmeyebilir.  Kelimeyi türeten İngiliz düşünürü, siyaset adamı  Thomas More, 1516'da çıkan kitabına Utopia adını vermiş. Burası ideal bir toplum düzeninin kurulmuş olduğu hayalî bir ada. More bu terimi iki Yunanca söz birimini, bir önek ile bir kökü birleştirerek türetmiş, şöyle:

   eu, iyi + topos, yer: iyi yer, iyi ülke.

   ou, yok, olmayan + topos, yer: olmayan yer, olmayan ülke.

   More öneklerin ilk seslerini düşürünce, bu birleşim utopos olur; buna pek çok dilde  yer adlarında kullanılan ia- sonekini ekleyince  kelime ortaya çıkar. More demiş oluyor ki, öylesine iyi, âlânın da âlâsı bir ülke ki böylesi hiçbir yerde bulunamaz...

   Terimin anlamı  yüz yıla yakın bir süre sonra genişletilerek mükemmellikle tanımlanabilecek ideal  amaçlara uyarlanmış. More'dan aşağı yukarı yüz yıl sonra İtalyan yazar Tommaso Campanella'nın (1568 - 1639) yazdığı Güneş Ülkesi de  bir ütopyadır. Geriye doğru düşünürsek, Platon'un Devlet adlı diyalogu türün ilk örneğidir. More da, Campanella da ütopyalarını Platon'dan esinlenerek yazmışlar zaten. Besteci, yazar İlhan Mimaroğlu 1997'de yayımladığı kendi ütopyasına Yokistan Tasarısı adını vererek terime bir Türkçe karşılık türetmiş.     

Kaynak: Bülent AKSOY

Kavram Mutfağı, Makaleler

https://www.kavrammutfagi.com/makale/utopya