Yabancı bir dilden Türkçe'ye ses ve/ya yazımı ile birlikte geçen çok sayıda sözcük bulunuyor. Çeşitli (bilim, teknoloji, sanat, felsefe gibi) alanlardaki orijinal dildeki kelime ve kavramlar ya Türkçeye çevrilmediği ya da çevrilip benimsenmediği için genellikle o dilde kalıyor. Ayrıca, öykünme nedeniyle Türnkçe karşılığı varken yabancı dildeki karşılığının kullanılması da ayrı bir sorundur.

Bütün bunlar alan uzmanları arasında bir şekilde çözülmekte ise de, öğrenim çağındaki çocuk ve gençler arasında önemli bir soruna yol açıyor:

Öğrenilen sözcükler bellekte daha önce yerleşmiş ve her biri duyularımızdan en az biri ile ilişkili "zihinsel nesneler" haline gelmiş kavramlarla ilişkilendiği (bağlandığı) takdirde bir bütünün parçası haline geliyor ve öğrenilmiş oluyor. (Arapça kökenli "akletmek" sözcüğü, bağlamak anlamına geldiğine dikkat).

Türkçe sözcükler bu bağlanma sırasında ve sonrasında bir dizi sorgulamadan geçiyor ve böylece mevcut kavramlar örüntüsünün br parçası haline geliyor. "Anlamak" sözcüğü bu süreci ifade ediyor.

Yabancı sözcükler ise bu bağlantıyı kuramadığı için sorgulanamıyor ve sadece unutulmaması istendiği için -isteksizce- belleğe kaydediliyor. Daha sonra, bu eğreti duran sözcüğe bağlanması (akledilmesi) gereken başka kavramlar geldiğinde, bunların sağlam bir örüntü oluşturması mümkün olamıyor. Birçok sözcüğü ard arda sıralayan -halk arasında laf ebesi denilen- kişilerin konuşma ve yazıları bu mekanizma yoluyla oluşuyor.

İşte bazı örnekler: Aritmetik > (Gr) Arithmos: Sayı + arithmētikē (tekhnē): Sayma tekniği > Latin arithmetica > eski Fransızca arismetique:  Sayılar ve özellikleri ile uğraşma. (Wikipedia)

Geometri: Noktalar, çizgiler, yüzeyler, katılar ve daha yüksek boyutlardaki benzerlerinin özellikleri ve aralarındaki ilişkilerle uğraşan alan. (Gr) gē ‘yerküre’ + metria > metrēs ‘ölçme’ > Latin geometria

Trigonometri:

Fonksiyon:

Absis, ordinat, koordinat:

Hiperbol:

Parabol:

Hipotez:

Hipotenüs:

Rasyonel, irrasyonel:

Kombinasyon, kombinezon:

Permutasyon:

Diskriminant: 

İntegral:

Diferansiyel:

Konkav, konveks:

Kompozisyon:

Kolej: Kooperatif:

https://bit.ly/2xumns6 adresindeki Latince ön ve ard eklerin bellenmesi (veya el altında bulundurulması), birçok yapancı sözcüğün mevcut zihinsel örüntümüze bağlanmasına (akledilmesine) yardımcı olabilir.

Bu amaçla yararlanılabilecek bir diğer kaynakiçin bkz:  "A Thesaurus of English Word Roots" (Horace Gerald Danner)